چالش چین و آمریکا در تسلط بر معادن آفریقا| پکن، تامین کننده یک سوم لیتیوم جهان تا ۲۰۲۵!

به گزارش می‌متالز، تقاضا برای مواد معدنی حیاتی که به فناوری‌های انرژی پاک جهان، کالا‌های مصرفی و کاربرد‌های دفاعی نیرو می‌دهند، در حال افزایش است. این فلزات همان چیزی است که اقتصاد مدرن روی آن کار می‌کند: ما به آن‌ها برای تلفن، وسایل نقلیه الکتریکی و ماهواره‌ها و خیلی موارد دیگر نیاز داریم. پیش‌بینی‌ها نشان داده اند که در دهه‌های آینده، جهان به کبالت، مس، لیتیوم و منگنز، در میان سایر مواد معدنی، چندین برابر بیشتر از آنچه در حال حاضر تولید می‌شود، نیاز خواهد داشت.

این موضوع، یک چالش استراتژیک برای ایالات متحده است، زیرا چین بر زنجیره تامین مواد معدنی حیاتی جهانی تسلط دارد و ۶۰ درصد از تولید جهانی و ۸۵ درصد از ظرفیت پردازش را به خود اختصاص داده است. بر همین اساس، برای کمک به تامین تقاضا و تنوع بخشیدن به عرضه، سیاستگذاران غربی به طور فزاینده‌ای به آفریقا نگاه می‌کنند که حدود یک سوم منابع معدنی جهان را در خود جای داده است.

این توجه فزاینده بین المللی به توسعه مواد معدنی حیاتی آفریقا می‌تواند به ایجاد یک قاره مرفه‌تر و با ثبات‌تر کمک کند. بسیاری از کشور‌های آفریقایی امید زیادی به آنچه که منابع معدنی آن‌ها می‌توانند برای مسیر توسعه کشورهایشان انجام دهند، دارند. در واقع، برخی از سیاست‌گذاران ارشد ایالات متحده در مورد نقشی که استخراج معادن مورد حمایت غرب می‌تواند در تغییر اقتصاد آفریقا داشته باشد، با عبارات جسورانه صحبت کرده‌اند. مقام ارشد انرژی کاخ سفید، در سال جاری در کنفرانس معدن آفریقا گفت که انتقال انرژی فرصتی برای دگرگونی آفریقا است.

با این حال، ممکن است که توسعه شدید این منابع طبیعی، نابرابری‌های اقتصادی را بدتر کرده، فساد را افزایش دهد و بی‌ثباتی و درگیری را در این قاره تحریک کند، همانطور که اغلب در آفریقا دیده می‌شود. بر همین اساس، ایالات متحده و شرکای آن در صدد هستند با کشور‌های آفریقایی همکاری کنند تا این اطمینان حاصل شود که سود این منابع در درجه اول به آفریقایی‌ها می‌رسد. اما ابتدا باید در خصوص ساخت جاده‌های عظیمی که چین قبلاً در این قاره ایجاد کرده است، غلبه کنند.

پکن به شدت مستحکم شده است ...

پکن از طریق طرح کمربند_ جاده و تلاش‌های دیگر، استراتژی چند دهه‌ای را دنبال کرده است تا تامین مطمئن مواد معدنی حیاتی را تضمین کند. شرکت‌های چینی تحت حمایت دولت خود دارای موقعیت‌های مالکیتی در شرکت‌های معدنی در پنج قاره هستند. در آفریقا، چین در حال حاضر به خوبی جا افتاده و خود را نشان داده است. به عنوان مثال، در جمهوری دموکراتیک کنگو که ۷۰ درصد کبالت جهان را تامین می‌کند، شرکت‌های چینی تقریباً در تمام معادن تولیدی این کشور مالک یا دارای سهام هستند.

تخمین زده شده که چین می‌تواند تا سال ۲۰۲۵ یک سوم ظرفیت استخراج لیتیوم جهان را تامین کند

از طرفی، پکن اخیراً روند خرید خود را افزایش داده است. شرکت‌های معدنی و باتری‌های چینی در دو سال گذشته ۴.۵ میلیارد دلار در معادن لیتیوم سرمایه گذاری کرده اند و پشت بسیاری از پروژه‌های لیتیوم آفریقا در کشور‌هایی مانند نامیبیا، زیمبابوه و مالی هستند. در همین راستا، تخمین زده شده که چین می‌تواند تا سال ۲۰۲۵ یک سوم ظرفیت استخراج لیتیوم جهان را تامین کند.

امریکا معتقد است که تسلط چین در این بخش برای آفریقایی‌ها مفید نبوده است، زیرا امتیازات قرارداد آن معمولاً مبهم است و به شدت به سمت پکن متمایل است. امریکایی‌ها می‌گویند: اخیرا که رئیس جمهور کنگو به پکن سفر کرد، به دنبال مذاکره مجدد در مورد قرارداد شش میلیارد دلاری زیرساخت برای مواد معدنی با رهبر چین، شی جین پینگ بود. از سال ۲۰۰۸، این قرارداد میلیارد‌ها دلار مواد معدنی را به پکن ارسال کرده است، اما زیرساخت‌های کمی برای جمهوری دموکراتیک کنگو در ازای آن محقق شده است. معادن چینی و تحت مالکیت آن‌ها قطعاً به اندازه رقبای غربی بر کاهش محیط زیست و ایمنی کارگران تأکید نداشته اند.

مقامات ایالات متحده معتقدند که در حالت ایده‌آل، امریکا و شرکای آن می‌توانند با آفریقایی‌ها برای تشکیل یک زنجیره تامین مواد معدنی حیاتی عاری از نفوذ چین همکاری کنند

بر همین اساس، مقامات ایالات متحده معتقدند که در حالت ایده‌آل، امریکا و شرکای آن می‌توانند با آفریقایی‌ها برای تشکیل یک زنجیره تامین مواد معدنی حیاتی عاری از نفوذ چین همکاری کنند. اما همانطور که برخی از خودروسازان آمریکایی و دیگران در حال یافتن این مساله هستند، گفتن این کار آسان‌تر از انجام دادن است.

تحلیلگران چینی هم بر این باورند که چین با یک شروع بزرگ در ساخت زیرساخت‌های معدنی، از جمله عملیات تامین مالی، یک نهاد شناخته شده در سراسر قاره است. بنابراین، ایالات متحده باید عقب نشینی کند.

آیا ایالات متحده می‌تواند بازی خود را در آفریقا تقویت کند؟

دولت بایدن اعلام کرده است که ایالات متحده با افریقا است؛ در حالی که بخشی از تمرکز جدید امریکا برای تعامل با این قاره، بر مواد معدنی حیاتی تاکید دارد. تابستان گذشته، کاخ سفید استراتژی آفریقایی خود را منتشر و تاکید کرد که ایالات متحده به کشور‌های آفریقایی کمک خواهد کرد تا از منابع معدنی حیاتی خود برای توسعه اقتصادی استفاده کرده تا به تقویت زنجیره‌های تامین متنوع، باز و قابل پیش بینی کمک کند.

دولت بایدن در حال گرد هم آوردن متحدان و شرکا از طریق ابتکاراتی مانند مشارکت امنیت معدنی است؛ گروه جدیدی از کشور‌های همفکر که برای افزایش سرمایه گذاری غربی و تقویت زنجیره‌های تامین مواد معدنی حیاتی افریقا طراحی شده اند

همین چند ماه پیش، مقامات سراسر دولت ایالات متحده مهم‌ترین هیات را تشکیل دادند و در برجسته‌ترین کنفرانس معدنی آفریقا شرکت کردند. بر همین اساس، دولت بایدن در حال گرد هم آوردن متحدان و شرکا از طریق ابتکاراتی مانند مشارکت امنیت معدنی است؛ گروه جدیدی از کشور‌های همفکر که برای افزایش سرمایه گذاری غربی و تقویت زنجیره‌های تامین مواد معدنی حیاتی طراحی شده اند.

سلسله سفر‌های سطح بالای دولت بایدن به این قاره اغلب شامل توقفی در زامبیا می‌شود، جایی که یکی از غنی‌ترین ذخایر مس در جهان وجود دارد که برای برق رسانی ضروری است. رئیس جمهور منتخب این کشور هاکاینده هیچیلما هدف خود را سه برابر کردن تولید مس زامبیا در یک دهه آینده تعیین کرده است. تحلیلگران مالی هشدار می‌دهند که رسیدن به چنین هدف بلندپروازانه‌ای به سرمایه گذاری ۳۰ میلیارد دلاری نیاز دارد.

وزیر دارایی این کشور نیز اخیراً گفته که نفت زامبیا_ یعنی مس_ مزایایی را به همراه خواهد داشت که در جا‌های دیگر دیده‌ایم. همه این پیشرفت‌ها علاقه دوباره به بخش معدن آفریقا را برانگیخته است. اما کسانی که به دنبال سرمایه گذاری بلندمدت هستند و همچنین خود آفریقایی ها، چندان مطمئن نیستند که تعهد ایالات متحده به این قاره همان چیزی است که باید باشد، زیرا سفارتخانه‌های امریکا در این قاره بطور مزمن با کمبود کارکنان مواجه است و همچنین، در حالی که نشانه‌هایی از بهبود وجود دارد، اما دیپلمات‌های آمریکایی مدت‌هاست که از همتایان خود از دیگر قدرت‌های جهانی در زمینه تمرین «دیپلماسی تجاری» عقب‌تر هستند.

یک بازار چالش برانگیز

منافع تجاری غرب برای سرمایه گذاری در کشور‌هایی با دولت‌های ضعیف یا شیوه‌های ضعیف کار، که در برخی از کشور‌های آفریقایی رایج است، مردد بوده است. علیرغم حضور برخی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین شرکت‌های معدنی در جهان، تصاویر استخراج از معادن صنعتی تأثیر منفی بر برداشت‌های بخش معدن آفریقا گذاشته است؛ در حالی که امریگا معتقد است که سرمایه گذاری غربی برای افزایش استاندارد‌های نیروی کار و محیط زیست در این بازار‌های چالش برانگیز ضروری است.

البته مطمئن‌ترین راه برای تشویق سرمایه‌گذاری بیشتر غرب در منابع طبیعی آفریقا، افزایش قیمت بازار است. به هر حال، این شرکت‌ها شرکت‌های بخش خصوصی هستند. اما در اینجا نیز چالش‌هایی وجود دارد. در طول تاریخ، صنعت معدن در چرخه رونق و رکود گرفتار شده است.

کانی‌های حیاتی امروزی تفاوتی ندارند. به عنوان مثال، افزایش اخیر کبالت اندونزی در بازار به کاهش قیمت‌ها از ۴۰ دلار در هر پوند در سال گذشته به حدود ۱۵ دلار در این ماه کمک کرده است. در ماه می‌اعلام شد که ساخت و ساز نهایی پروژه کبالت آیداهو به دلیل شرایط بازار به حالت تعلیق درآمد.

پیچیده کردن مسائل و فناوری‌های در حال تکامل می‌تواند ترکیب باتری‌های امروزی را تغییر دهد و تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری بلندمدت را حتی برای محاسبه چالش‌برانگیزتر کند. علاوه بر این، عدم اطمینان در مورد نحوه برخورد با منابع معدنی برای اهداف قانون مالیاتی ایالات متحده وجود دارد. کاهش قیمت برای این مواد کلیدی تهدیدی برای بدتر کردن وضعیت عرضه است.

البته، توسعه منابع طبیعی از لحاظ تاریخی به درگیری در سراسر این قاره کمک کرده است. امروزه دسترسی به مواد معدنی در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو باعث شده است که گروه‌های مسلح مرتکب نقض حقوق بشر شوند. منطقه کابو دلگادو موزامبیک از خشونت رنج می‌برد که تا حدی ناشی از نارضایتی‌ها از توسعه منابع معدنی است.

دولت ایالات متحده برای کمک به سرمایه گذاری‌های ریسک زدایی در کشور‌های در حال توسعه، آژانس‌های مالی مانند شرکت مالی توسعه بین المللی ایالات متحده و بانک صادرات و واردات را اصلاح کرده است. با این حال، حمایت از این آژانس‌ها از پروژه‌های معدنی به کندی تحقق یافته است.

منبع: تحلیل بازار